INFOLINIA: +48 89 679 02 42 

Podstawowe informacje o badaniu czucia wibracji

Badanie czucia wibracji jest podstawowym badaniem stosowanym w ocenie zaburzeń czucia w zespole wibracyjnym. Szczegółowe wytyczne dla przeprowadzania tego badania, zawarte w opracowanym w 1998 r. projekcie normy ISO, w istotny sposób różnią się od stosowanych dotychczas w Polsce. Celem pracy jest standaryzacja metodyki badania czucia wibracji uwzględniającej parametry pomiarów zgodne z zaleceniami ISO, jak: algorytm (metoda prezentacji bodźca), częstotliwości drgań, wielkości końcówki drgającej oraz siły nacisku na tę końcówkę, a także porównanie wyników uzyskanych tą metodą z wynikami badań przeprowadzanych wg metodyki standardowo stosowanej dotąd w Polsce. Stwierdzono, że zmiana algorytmu badania (z prezentacji bodźca metodą narastającą na technikę Bekesy’ego, zalecaną przez ISO) nie wpływa na wysokość progów czucia wibracji w szerokim zakresie częstotliwości (32–500 Hz), natomiast przy zmianie końcówki drgającej na mniejszą, naciskaną z mniejszą siłą obserwowano istotnie wyższe progi czucia w zakresie częstotliwości 125–400 Hz. Porównując wyniki uzyskane metodą zalecaną przez ISO oraz stosowaną standardowo stwierdzono, że progi czucia dla częstotliwości 125 Hz nie różniły się dla obu metod, natomiast dla częstotliwości 250 i 400 Hz były wyższe w metodzie zalecanej przez ISO. Co więcej, dla częstotliwości z zakresu 125–400 Hz stwierdzono większy rozrzut wyników pomiarów progów czucia mierzonych wielokrotnie u tych samych osób (zmienność wewnątrzosobniczą), zarówno w metodzie zalecanej przez ISO, jak i stosowanej standardowo. Wyniki wskazują, że istotne jest wprowadzenie do pomiaru częstotliwości z zakresu 4–125 Hz i oparcie o nie procedury orzekania o zdolności do pracy zawodowej w narażeniu na wibrację miejscową. Dla standaryzacji badania należy wprowadzić stosowanie mniejszej końcówki drgającej (φ = 5 mm) oraz mniejszej, niż stosowana dotychczas, siły nacisku na tę końcówkę (0,1 N). Badanie czucia wibracji  inaczej zwane badaniem palestezjometrycznym wykonywane w standardowych warunkach cechuje się dobrą wiarygodnością i powtarzalnością (2,3,4,5), lecz zarówno warunki wykonywania pomiarów, stosowane częstotliwości drgań, jak i wartości referencyjne nie zostały dotychczas ściśle określone i znormalizowane. W 1998 r. opracowano projekt normy ISO, w którym podano dość szczegółowe wytyczne do przeprowadzania badań czucia, w istotny sposób różniące się od stosowanych dotychczas w Polsce. I tak, w projekcie ISO preferowane są niskie częstotliwości drgań (maksymalnie do 160Hz), podczas gdy diagnostyka zaburzeń czucia w Polsce oparta jest na częstotliwościach 250, 400, 500 Hz, jakkolwiek zakres pomiaru obejmuje także częstotliwości 63 i 125Hz. Projekt ISO zakłada metodę badania za pomocą bodźca przerywanego składającego się z powtarzanych krótkotrwałych, 10-sekundowych okresów drgań o coraz wyższych poziomach przyspieszeń, oddzielonych przerwami, bądź bodźca ciągłego, podawanego metodą Bekesy'ego. W Polsce dotychczas stosowany jest natomiast bodziec ciągły, narastający liniowo o stałą wartość prędkości w czasie (w aparacie półautomatycznym MCW-80) lub wzmacniany ręcznie (MCW-2k). Wreszcie, projekt normy ISO przewiduje stosowanie mniejszej końcówki drgającej (φ = 4 ± 2 mm) i siły nacisku na tę końcówkę 0,1 N w porównaniu do dotychczas stosowanych w kraju (φ = 12 mm, siła nacisku 1,2 N). Ze względu na wprowadzoną standaryzację metody w krajach Unii Europejskiej istotne jest dostosowanie metody diagnostycznej, stosowanej w Polsce do tych wymogów. Jest to o tyle łatwiejsze, że na rynku dostępny jest od niedawna nowy polski palestezjometr, umożliwiający stosowanie parametrów zgodnych z zaleceniami ISO, jak również pomiarów według dotychczasowych polskich standardów, co pozwala na ocenę porównawczą obu procedur. Celem pracy jest standaryzacja metodyki badania czucia wibracji, uwzględniającej parametry pomiarów zgodne z zaleceniami ISO, jak: algorytm (metoda prezentacji bodźca), częstotliwości drgań, wielkości końcówki drgającej oraz siła nacisku na tę końcówkę, a także porównanie wyników uzyskanych tą metodą z wynikami badań przeprowadzanych według metodyki standardowo stosowanej w Polsce. Kredos posiada w swojej ofercie palestezjometry spełniające polską normę oraz normę ISO.